Moldova, nước Cộng hòa nhỏ bé thuộc Liên Xô cũ đang trở thành tâm điểm chú ý với cuộc bầu cử tổng thống và cuộc trưng cầu dân ý về việc gia nhập Liên Hiệp Châu Âu. Kết quả rất sát sao của cuộc trưng cầu dân ý về tương lai gia nhập Liên Âu cho thấy sự chia rẽ sâu sắc ở nước cộng hòa nằm kẹt giữa Rumani và Ukraina này.
Đăng ngày: 21/10/2024
Moldova là quốc gia đất hẹp, người thưa, ngôn ngữ chính thức là tiếng Rumani, nhưng tiếng Nga vẫn được phổ biến rộng rãi. Về lý thuyết đây là kỳ bầu cử để đưa Moldova thoát ra khỏi những bất ổn và lo lắng về an ninh. Trên thực tế, đất nước nhỏ bé nằm ở tây nam châu Âu đang bị kẹt giữa Nga và Châu Âu vì những giằng xé lựa chọn Đông-Tây, một bên thân Châu Âu và một bên thân Nga, đặc biệt từ khi cuộc chiến tranh Ukraina nổ ra.
Cùng với việc bỏ phiếu bầu Tổng thống, người dân Moldova cũng trả lời câu hỏi “Có” hay “Không” trong cuộc trưng cầu ý dân nhằm đưa vấn đề gia nhập EU trở thành mục tiêu chiến lược được ghi trong Hiến pháp.
Không như mong đợi của chính quyền thân Châu Âu của bà Maia Sandu, phe thân Châu Âu trong cuộc bỏ phiếu trưng cầu dân ý chỉ dành được thắng lợi rất mong manh, đạt khoảng 50,3 % phiếu bầu, tức chỉ cách nhau khoảng vài nghìn phiếu, so với 55% theo hầu hết các cuộc thăm dò dự định cử tri trước cuộc bỏ phiếu.
Kết quả cực kỳ sít sao này nghe có vẻ như là một sự thất bại đối với tổng thống thân châu Âu Maia Sandu. Ngay sau cuộc bỏ phiếu, bà đã tuyên bố chỉ trích sự can thiệp của nước ngoài rằng “Moldova hôm nay và trong những tháng gần đây đã phải đối mặt với một cuộc tấn công chưa từng có vào tự do và dân chủ”, đồng thời bà khẳng định “các nhóm tội phạm có liên quan đến các thế lực thù địch nước ngoài”. Dù không nêu đích danh, nhưng tổng thống Moldova muốn ám chỉ đến Nga. Trong khi đó, Kremlin, hôm nay cũng lên tiếng tố cáo những “bất thường” trong việc kiểm phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý ở Moldova.
Từ nhiều tháng qua, dư luận báo chí đã nói nhiều đến việc Matxcơva đầu tư các phương tiện và tiền bạc lớn để lật phe thân châu Âu trong kỳ bầu cử mang tính quyết định cho tương lai của nước Cộng hòa thuộc Liên Xô cũ. Ngoài việc tuyên truyền tràn lan trên mạng xã hội và các phương tiện truyền thông dưới sự kiểm soát của mình, Nga được cho là đã huy động hàng triệu euro để mua phiếu bầu của người dân Moldova.
Để giúp Chisinau chống lại những hành vi can thiệp “chưa từng có” này, Liên Âu đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ chống lại thông tin sai lệch ở Moldova. Ủy Ban Châu Âu cũng công bố kế hoạch hỗ trợ lịch sử trị giá 1,8 tỷ euro 10 ngày trước cuộc bỏ phiếu. Rất nhiều nỗ lực cho thấy mối quan tâm đặc biệt của Bruxelles nhằm đưa Moldova ra khỏi quỹ đạo của Nga. Hồi tháng 06/2022, Moldova được cấp tư cách ứng viên xin gia nhập Liên Hiệp Châu Âu chỉ ba tháng sau khi nước này có đơn xin. Đầu năm nay Liên Âu cũng đã quyết định bật đèn xanh cho những thủ tục đầu tiên để nước này gia nhập Liên Hiệp Châu Âu.
Kết quả cầu dân ý sít sao phản ánh sự do dự có phần lo ngại của người dân Moldova trong việc gia nhập EU. Điều này khiến tổng thống thân phương Tây Maia Sandu ở thế bất lợi hơn khi bước vào vòng hai của cuộc bầu cử tổng thống dù đang chiếm ưu thế ở vòng 1.
Là đất nước láng giềng của Ukaina, người dân Moldova hẳn vẫn chưa quên kịch bản tai hại diễn ra ở Ukraina cách đây 10 năm. Đó là khi phong trào thân châu Âu nổi lên mạnh mẽ, dẫn tới cuộc cách mạng đường phố mang tên Maidan. Cuộc nổi dậy của dân chúng thành công nhưng lại kéo theo hệ lụy bán đảo rộng lớn Crimée rơi vào tay Nga, nội chiến ở miền Đông bùng nổ kéo dài và được nối tiếp bằng cuộc chiến tranh xâm lược của Nga hiện nay.
